Ανέτρεξα στο πρώτο το τεύχος που είχε δείγμα της γραφής μου…
Τευχος 70, φλεβαρης του 99, το Αιγαιωτισσα ΙΙ ακομη αταξίδευτο, εγώ ακόμη παντρεμένη, η Μιράντα μωρό κι ο Σταύρος αγέννητος... Παροπλισμένη αναγκαστικά στην στεριά – εγκλωβισμένη λόγω γάμου- για πρωτη φορα μακριά απο θάλασσα και ταξίδια πελαγίσια και γεύση αρμύρας , ασφυκτιώ, γεύομαι την "μιζέρια" της στεριανής ζωής και αυτό με απελπίζει... Προφανώς αυτή ήταν η αφορμη και το εφαλτήριο για το κείμενο... Μέχρι τότε είχα για τους ναυτικούς , εικόνες και βιώματα δυνατα και εκ των εσω... Σε πείσμα αυτοαποκαλούμενων ναυτικών - μη θαλασσινών- που γνώρισα αργότερα την εικόνα αυτη δεν την απομυθοποίησα και ακόμη και σήμερα το κειμενακι αυτο , το δειλο και πρωτολειο, τις αληθειες μου και τα πιστευω μου συνεχίζει , με τροπο ρομαντικο και αθωο, να πρεσβεύει...Το παραθέτω αυτούσιο... αθώο και μη παρωχημένο... Αν έπρεπε να γραψω σημερα κατι αντιστοιχο θα ηταν ισως πιο χειμαρωδες...Γιατι αυτο που τοτε εκρουε κωδωνα κινδυνου για το επαγγελμα του ναυτικου και την απαξιωση του , σημερα απλα σηματοδοτει το τελος ...
"Φαλτσο η πορεια " λοιπον...
«Την νυχτα σου ειπα στο καμπουνι μια ιστορια,
την ιδια που ολοι οι ναυτικοι λενε στη ραδα,
τα ματια σου τα κυβερνουσε η σοροκαδα
κι ολο μουρμουριζες βραχνα:
" Φαλτσο η πορεια" »
"Κάποιες κουβέντες του διευθυντη του Εφοπλιστη οταν εγκαινιάσαμε την συνεργασια μας εντυπώθηκαν και χαράχτηκαν εντονα στη μυαλο μου (*): " Για να γραφτεί στο Τυπο κατι για ναυτικο, επρεπε αυτος ή να εχει σκοτωσει ή να εχει σκοτωθει..." Τα λογια αυτα σταθηκαν η αφορμη για προβληματισμο κ σκεψεις, η αιτια για να ανατρεξω και να ανακαλεσω απο την μνημη μου ιστοριες, εικονες, λογια ακι περιστατικα που επιβεβαιώνουν το ιδιότυπο αυτο είδος ρατσισμού που εξακολουθει να βιωνει ο ναυτικος κ δη ο Ελληνας...
Οι μνημες μου ξεκινουν απο ηλικια πολυ μικρή, τρυφερή.... τη μερα που πήγα στο νεο μου - υποτιθεται πιο ελιτιστικο- δημοτικο σχολειο της Κερκυρας... Ο δασκλος συμπληρωνοντας καποια χαρτια , με ρωτησε:
" Και ο μπαμπας σου τι δουλεια κάνει?"
"Ναυτικος, Καπετανιος", απάντησα περήφανα και με καμαρι περισσιο...
"Α! δηλαδή δεν εχει καποια μορφωση ανωτερη, καποιο πανεπιστημιο τελος πάντων..." σημειωσε με τόνο και ύφος καθαρα υποτιμητικό....
Και ήθελα να του βροντοφωναξω:
" Μα αυτος εχει βγάλει το μεγαλυτερο σχολειο της ζωής , τη Θαλασσα. Εχει παει σε μέρη αλλόκοτα, ειδε φυλες παραξενες, ακουσε γλώσσες περίεργες , μοιραστηκε τη ζωή του καραβιου με ρατσες ανθρωπων ξωτικες , παλευει με κύματα και με στοιχεια της φύσης... Τα βραδυα, οι ιστοριες του - σαν παραμύθι που δεν χωραει σε ολου του κόσμου τα βιβλία... Τα εχει ζήσει ολα αυτα ο μπαμπας μου, εσεις ουτε στα ονειρα σας..." μα η φωνή μου ειχε κοπεί, δεν εβγαινε...
Και οταν τα παιδια τα αλλα αρχισαν να απαριθμουν μύριες αλλες δουλειες που καναν οι πατεραδες του ( "εμενα ειναι τραπεζικος", "εμενα φαρμακοποιος"...) γκρεμιστηκε το προτυπο μου, εσβσησε το καμάρι και εμεινα να αναρωτιεμαι με ολη τη δυναμη τηνς παιδικης ψυχης:
"Γιατι και εμενα ο μπαμπας μου να μην ειναι ενας υπαλληλος του Δημοσιου?"
Την θαλασα θελησαν πολλοι να τη γνωρισουν και να γευτουν τη μαγεια, τη μοναδικη που αποπνεει… Στο δρομο οι περισσοτεροι εγκατελειψαν, λειψαν τα κότσια και οι αντοχες, την απαρνήθηκαν για ένα κεραμιδι, για μια στερια, και μια μονιμη γυναικεια αγκαλια… Οσοι συνεχισαν, μπολιαστηκαν με την αρμυρα του μαδεροιυ, με της μουραβιας το δηλητηριο και με της λαμαρινας την σκουρια… Αυτος ο δορμος είναι σκληρος και δύσκολος. Η ζωη του ναυτικου πιο πολλες πικρες εχει από χαρες , περισσοτεροι οι αποχωρισμοι από τα ανταμωματα και η μοναξια απ’ τις φιλιες.
Σιχτιρισματα και βλαστημιες για τον καιρο που τον εμπασε , τη μηχανη που χαλασε, τα’ απαγκιο της στεριας που ακομα είναι μακρινο… Για τους απέξω όμως , της στεριας, στην καλυτερη περιπτωση η ναυτοσύνη είναι ταυτοσημη με στιχακια το Καββαδια που μιλουν με λεξεις και ορολογια συσνοητη και κωδικοποιημενη, για μπαρκα και ταξιδια… Η αναζητηση της περιπετειας, ο γύρος του κοσμου μεσα σε ένα καραβι, αλλα όπως γραφει ο ποιητης «ολο τον κοσμο γύρισες μα τιποτα δεν ειδες» .Θυμαμαι τα λογια που μου ειπανε όταν πρωτοεπιασα δουλεια σε μια ναυτιλιακή… Εβρισκα κατι ναυλα ομορφα για μερη μαγευτικα… και παρακαλουσα να ήμουνα μεσα και εγω… και όταν μια φορα , μετα από ένα ταξίδι στην Κινα , ήρθε ο πλοιαρχος στα γραφεια, του λεω « Καπετανιε, θα περασατε φοβερα, υποθετω… Το σινικο τειχος δεν ειναι μοναδικο?» Με κοιταξε ολο απορια : « Μα εμεις μονο τους ντοκους βλεπουμε…»
Και καλα να υπαρχει μια τετοια καλοπροαιρετη πλάνη για τη ρατσα τη θαλασσινη, όμως υπάρχουν ανθρωποι- που αφ αψηλου ατενιζοντες τους ναυτικους- τους θεωρουν συνωνυμο του υποκοσμου και της μπαγαποντιας (**) , κατεργαρακους και δευτερας κατηγοριας πολιτες.
Ειδα πολλους, παμπολους καρεκλοκευνταυρους, καθισμενους σε ζεστα, αναπανυτικά γραφεια, να τους αντιμετωπίζουν σαν παρακατιανους – που δήθεν και επειδή «σκυλοπνιγονται» πληρωνονται πλουσιοπαροχα, ενώ δεν θα τους επρεπε… δε θα τους αρμοζε ουτε για το μυαλο, ουτε για τις γνωσεις.
Και αντιπαρέρχομαι το γεγονος ότι καθημερινα δουλευουν κατω από συνθηκες αντίξοες , που τη μοιρα τους την εχουν συνυφασμενη με του καιρου και της θαλασσας τα καπριτσια και θα σταθω μονο στον κόσμο το συναισθηματικό, στην σφαίρα της καρδιας, εκει οπου καμια λογική δεν χωρα, εκει οπου μιλα μονο ή ψυχη.
Γιατι υπαρχουν ακαποια συναισθηματα που τα δολλαρια ολου του κόσμου δε θα μπορεσουν ποτε να ξεπληρωσουν, ουτε να ανταμειψουν…
….Γιατι ποτε κανενας στεριανος δεν θα μπορεσει να νιωσει την αγωνια του Μπ. Όταν από τον Καναδα εγραφε « … Ο Ν. όμως βρηκε ένα πλοιο και πες από δω, πες από κει καταφερε και φύγαμε, την επομενη το πρωι. Είναι μια σκούνα της κακιας ώρας και θα κροσαρουμε τον Ατλαντικο μαζι της …»
Και μπορει η μοιρα να σταθηκε καλη μαζι του για εκεινο το μπαρκο, ο Μπ. ομως χαθηκε λιγο καιρο αργοτερα , τον βρήκε τελος τραγικό, όταν το καραβι βυθιστηκε αυτανδρο, χωρις να προλαβει να εκπεμψει ουτε σήμα κινδυνου, στα παγωμενα νερα του Ωκεανου,. Το μονο που εμεινε είναι οι αναμνησεις, καποια κιτρινισμενα γραμματα που γραφουν τα χαιρετισματα του φιλου του καλου και μια ασπρομαυρη φωτογραφια (***).
…Γιατι ποτε κανενας στεριανος δεν νίωσει την απιστευτη μοναξια του πατερα , που το απροσωπο τελεξ της εταιρειας τον βρισκει τρεις μερες ταξιδι μακρυα απ οτην Βραζιλια, τον πληροφορει για τον «βαρύτατο τραυματισμο» του γιου του και τον καλει να ξεμπαρκαρει. Για τις ωρες, τις μερες της αγωνιας, με την σκια του θανατου να πλανιεται στην καμπινα.…Γιατι κανενας στερινος δεν ξερει που όταν τα τηλεγραφηματα μιλουν για « σοβαρους τραυματισμους» απλα προσπαθουν να κρύψουν , να μην αναφερουν, μα να προιδεασουν για το μοιραιο…
…. Γιατι ποτε κανενας στεριανος δεν θα νιωσει την απογοητευσει του ναυτικου για το γραμμα που περιμενε και όμως δεν ήρθε, όταν σκυφτος στην κουπαστη κοιτα τη λαντζα να απομακρυνεται…
…. Γιατι ποτέ κανένας στεριανος δεν θα νιωσει τον πόνο του αποχωρισμού, το φοβό του μικρού παιδιου, μηπως το φιλι το πατρικο, μήπως ετουτη η αγκαλια είναι και η τελευταια. Και για να το ηρεμησουν , για απρηγορια, του εταξαν δωρο ξωτικό μια μαιμουδίτσα… (****)
Την τρελλη την αλλοκοτη, την ανεξήγητη του Εγγλεζου μηχανικου που κλειδωμενος στην καμπινα του, προσπαθούσε να αυτοκτονήσει με το γκαζι του αναπτήρα.
… Την τρελλα την άλλη τη θεική, του ναυτή που εχοντας επιζήσει από ναυαγια δυο- μονος αυτος από ολους τους συντροφους- περιφερερεαι στο σοκακια του νησιου κουβαλωντας τη ρετσινια του «αλαφρωισκιωτου» (*****)
Γιατι αυτοι είναι οι ναυτικοι όπως τους γνωρισα, τους εζησα, και τους αγαπησα, ανθρωποι μοναδικοι και αληθινοι…
Γιατι αν υπαρχουν καποιοι Ελληνες που εχουν ακόμη καρδια περισσή, αυτοι σίγουρα ειναι οι παρεξηγημενοι και παραμελημενοι ανωνυμοι και αγνωστοι ναυτικοι….
Αφιερωμενο σε αυτους….
« Αγιε Νικολα φύλαγε και Αγια θαλασσινη»… από των ασχετων την αγνοια ,από την λημσονια και από το κακο το ριζικο μας….
(του 2010 συμπλήρωμα… Στους ναυτικούς που αγάπησα και αγαπώ και εκτιμώ απεριόριστα, τον Θεόφιλο, την Βάσω, τον Χρήστο τον καπτα Μάκη μας – με σειρα τυχαια η αναφορα- που σε πείσμα όσων προσπαθήσανε να απομυθοποιούν το στερεότυπο του καπετάνιου που με σημάδεψε, αντιστάθηκαν και αντιστέκονται και με τις ιστορίες τους , την εμπειρία τους , την αγάπη τους και την μαγκιά τους συνεχίσουν να μεταδίδουν το ίδιο συναίσθημα για τους θαλασσινούς όπως οι ιστορίες και οι αφηγήσεις του πατέρα μου. Και ταυτόχρονα με κάνουν να ζηλεύω τη ζωή κ τα βιώματα τους….)
υ.γ. την ιδια συγκινιση που μου εδωσε το μηνυμα του φιλου απο την Καρδιτσα, ενιωσα και το 2005 οταν ο αγνωστος σε μενα καπετανιος της θαλαμηγου o'pari στο φισκαρδο της κεφαλλονιας με ρωτησε το ονομα μου , με αγκαλιασε και με φιλησε και με συγκινιση ανεφερε τα δακρυα που τον επνιγαν οταν διαβασε το κειμενο για την διασωση του Σαμινα ...
Ετσι ενιωσα και ακομη πιο παλια με μια τουρτα που εφτασε στην σκαλα του Αιγαιωτισσα στην Τηνο απο αναγνωστη ...
Και το ιδιο ομορφα οταν μιλησα με τον Καπτα Νικο τον Χαλ. στο vhf εξω απο την Τζια
Σημειωσεις
(*)- μολις ειχα στειλει γραμμα στο περιοδικο που αφορουσε στην ναυπηγιση του Αιγαιωτισσα ΙΙ
(**) Δυστυχως καποιοι – ευτυχως ελαχιστοι- από τους ναυτικους που στην πορεια της ζωης μου γνωρισα θελησαν αν επιβεβαιωσουν τον τιτλο του μπαγασα , του μπαγαποντη και του ανηθικου… τους προσπερασα και μητε γραμμη δεν αξιζει να γραφτει για αυτους. Μονο σε ένα θα σταθω , στον πιο ανεντιμο και από ολες τις πραξεις του τις ατιμες την πιο αισχρη θα αναφέρω… Καπηλευται την μνημη των νεκρων του Σαμινα και αναφερει ότι ηταν αυτος ο καπετανιος του αιγαιωτισσα στη διασωση και αφηγείται ηρωισμούς ψεύτικους και φτηνούς. Δυστυχως…
(***) Το γραμμα και η φωτογραφια του Μπαμπη ακομη υπαρχει στα πολυτιμα ενθυμιματα … Ηθελε λεει να ηταν ο νονος μου…
(****) εγω ημουν το παιδακι του κειμενου… Σε αναζητηση ακυβερνητου τσιγαραδικου στην δεκαετεια του 70 βγαλαν ανοικτα της Κερκυρας στα κρυφα το sunny cruise και ο πατερας μου για να με παρηγορισει μου εταξε μαιμου ότι θα μου φερει… Και εχω φοβομουν τους σικελιανους της μαφιας, φοβομουν τα περιστροφα , φοβομουν το νυχτερινο το ταξιδι…
(*****) Στο sunny cruise χρονια ναυτη τον ειχαμε… Ο Νικολακης, ετσι τον ηξερε ολο το νησι…
...
